LAHUTARI SHQIPTAR ISË MURIQI (ELEZI) ULET KËMBËKRYQ E KËNDON NË HARVARD

Read Time:2 Minute, 38 Second

Leonora Laçi

Promovimi i një vendi përmes trashëgimisë kulturore materiale e jo materiale përpara botës asnjëherë nuk është e mjaftueshme.

Më datë 31 mars 2023 në Nju York, mora pjesë në një nga auditoret e Universitetit të Columbisë(University of Columbia), mes studentëve shqiptar dhe dashamirësve të folklorit, i pranishëm ishte dhe Ambasadori i Kosovës z.Blerim Reka dhe perfaqësues të Shoqatës Rugova.

Studentët shqiptar të këtij Universiteti kishin themeluar Shoqaten e studentëve shqiptar si për të mbështetur njeri-tjetrin në rrugëtimin e tyre në këtë Universitet.

Pata fatin te ritakohem me lahutarin Isë Elezi(Muriqi) ku sëbashku me profesorin e njohur akademikun Zymer Nezirin na prezantuan librin që ishte promovuar fillimisht në Universitetin e Harvardit e për ta vazhduar në Nju York. Ise Muriqi (Elezi) eshte dëshmuesi ndërsa profesori Neziri shkruesi, një punëtor i palodhur ku i ka kushtuar gjithë jetën e tij njohjes anëkend botës të trashëgimisë kombëtare asaj materiale dhe jo materiale. Te dy bashkë si në simfoni kanë bashkëpunuar edhe me lahutaret e tjerë që të përçojnë vlerat e lahutës si instrument autokton shqiptar deri në Universitetin e Harvardit dhe universitetet e tjetra të Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Lahutari Z.Isë Muriqi (Elezi), i cili është një njohës i këngës e folklorit tonë, i cili njeh më shumë se 5 mijë vargje, ai ka ardhur nga Kosova pikërisht për këtë rast.

Isë Muriqi Elezi krenar me kostumin popullor të Rugovës nën tingujt e lahutës dëshmon atë çfarë shkruhet në libra. Ai është dëshmia e gjallë e historisë së folklorit tonë. Z.Muriqi (Elezi)me lahutë në krah ka shëtitur cep më cep të botës për të treguar që lahuta nuk është serbe dhe ashtu si historinë duan të na tjetërsojnë dhe këngën, por faktet i mungojnë.

Një burrë që komunikon shtruar dhe ngadalë, e që fjala merr peshë. Kur e pyeta sa vite i ke me tha: -“ 50 vite”. Ndonëse i kishte kaluar të 70-tat.Qeshëm të dy.

Pozitiviteti i tij dhe perqafimi që me dha më kujtoi takimin tonë në Pejë ku lamë përgjysëm projektet që kishim sëbashku para se të vija në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Por në një të ardhme të afërt do ta vazhdojmë aty ku e kemi lënë. Një takim që më ngeli në mendje për njohurit e tija që zotëronte dhe dhimbjen që ndjente se s’kishte mundur dot të ua trashëgonte lahuten tek nipat e mbesat e tij.

Sa i takon aktivitetit promovues është bërë një punë kolosale studimore e disa profesorëve shqiptar e të huaj që mbrojnë folklorinë tonë, ku përmes këngëve dëshmohet vazhdimësia jonë. Siç thotë vetë profesor Zymer Neziri:”Janë 20 vite punë, 300 ditë ekspedita nga 15 deri 500 km secila, në 5 shtete të Ballkanit; 148 lahutarë e 197 rapsodë të regjistruar, muslimanë e të krishtërë, që me lahutën me kryet e dhisë a gjarprin (simbole të lashta ilire), mbajnë gjallë epikën legjendare të kombit teksa krenar promovon librin “Wild Songs, Sweet Songs” (“Këngë të egra, këngë të buta”), publikuar në Universitetin e Harvardit.

https://www.hup.harvard.edu/catalog.php?isbn=9780674271333