Shpërthim i llavës së zjarrtë e ndrydhur brenda shpirtit të poetit

Read Time:7 Minute, 6 Second

Nga XHAVIT ÇITAKU

Në fillimet e krijimtarisë poetike të Bajram Muharremit- Bistrica kisha vlerësuar se ai ngadalë por suksesshëm po depërton në krijimtarin letrare. Po ashtu, tre- katër vite më parë në vështrimin tim kritik letrar, pos tjerash, shkruajta: “ Çdo krijues i mirëfilltë vërtetë ka një kod leximi, që nuk shpallet hapur në vjershat e këtij autori, por gjithsesi buron nga anatomia, përmbajtja dhe fryma e librit. Ndoshta, për më shumë, Bajrami mund të konsiderohet si një shkrimtar I suksesshëm”. Ndërkaq, tash kur në sfondin e tij krijues gjenden gjashtë libra të zhanreve të ndryshme, vlerësimi jo vetëm i imi por edhe i kritikës letrare ka avansuar për të konstatuar se tashmë kemi të bëjmë me një krijues të mirëfilltë që po lë gjurmë në letrat shqipe dhe po josh numër të madh lexuesish. Së këndejmi, shtrohet edhe pyetja se çfarë ndikoi që aq “ shpejt” ky krijues po ngjitet sigurt në majat e sukseseit. Në rend të pare, rrethanat e krijuara në mërgim, këtij poeti ia mundësuan, pos tjerash, edhe krijimin e kontakteve me kulturën letrare të Suedisë, e cila solli riformulime të ndjeshme brenda tij, duke bërë që të vështronte gjithçka nën një optik të re sociale- etike, sigurisht edhe estetike. Në fakt, siç thotë edhe vetë ky krijues, atij iu zgjerua vizioni i lirisë dhe ana konceptuale e poezisë, të cilën e vështronte në një plan tjetër dhe në rrafshin krahasues, me atë çka shkruhej e botohej në lëmin e poezisë në Suedi dhe në përgjithësi në Europë.

Bukuria dhe madhështia e pasqyrimit të temave nëpërmjet të vargjeve

Mjafton të lexohet libri I tij i fundit poetik ” Mbi krahë të ëndrrës” për të pare bukurinë dhe madhështinë e pasqyrimit nëpërmjet të vargjeve temat që e preokupojnë këtë krijues. Ç’është e vërteta, në këtë libër autori Bajram Muharremi- Bistrica, shikuar nga thuarja që i bëhet, shihet se është një akt dashurie i poetit për jetën, për veten dhe ata që e rrethojnë, për vetminë, iluzionin, ëndrrën, është depërtim në të panjohurën, që buron në thellësitë e shpirtit. Poeti me anë të shkrimeve estetike, konkretisht poezive, përpiqet që gjithçka të kthej në energji pozitive: gjendjen, kujtesën, emocionin, dhimbjen, vuajtjen, dashurinë dhe duke e bërë këtë, ky poet sikur çlirohet nga pengesat brenda vetes dhe ecën me hapa më të sigurt përpara. Pra, ai bënë përpjekje që përmes vargjeve të qetësoj shpirtin dhe në të njëjtën kohë ta bëj gjendjen e tij të pastër edhe në aspektin human. Thënë konkretisht, në këtë libër pasqyrohet gjithçka që e trazon thellesinë e shpirtit dhe të gjitha ngjyrat i hedh pa ngurrim në vargun poetik, mungesën, dashurinë, ëndrrën, ngjyrat e trishta, pezmin, dhimbjen, ankthin, gjithçka që të prek emocionalisht dhe që ka një nevojë urgjente për t’u çliruar nga ajo ngarkesë shpirtërore dhe që vjen tek lexuesi për ndryshime dhe përsosje. Në vargjet e tij ai hedh copëza realiteti dhe imagjinatë, si përceptim, si kujtesë, si të thuash, si arkeologji e ëndrrës së kulluar.

Autori më tej në poezitë e tij krijon edhe konfliktet dramatike shpirtërore, të cilat motivohen me vetë realitetin e natyrës së mërgimtarit krijues. Ai në të vërtetë e harmonizon dhe fuqizon efektin emocional dhe ideor të atdhedashurisë. Shi për këtë, poezia kushtuar dashurisë ndaj atdheut në këtë formë e përmbajtje cilësore del më e drejtëpërdrejtë dhe harmonizuar si dhe më e kuptueshme shikuar në konktekstin e përgjithshëm kuptimor,edhe vetë tituli “ Mbi krahë të ëndrrës”, ka domethënie të plotë. Zëri i poezive në këtë libër nuk del si një zë i thjeshtë, përkundrazi është një kontrapunkt i vërtetë ku vrujojnë dhimbje e rënkime për atdheun, të cilin autori e ka braktisur tre dekada më pare.

Autori ka jetuar kohë të gjatë në mërgim, ndaj edhe nuk mund t’i ikë temave që kanë të bëjnë me mallengjimin dhe dashurinë që ka ndaj atdheut, prindërve, bukurisë, natyrës, miqëve, që shumë prej tyre tashmë kanë shkuar në amshim, heronjëve, familjes e kështu me radhë. Për këtë flasin vargjet::

Çdo ditë më rritet e me djeg malli,

Mu si prush,

Sillem e mbështillem në këtë rrugë djalli,

Si plakush!

Është, pra, ky një shpërthim dhe bulëzim , ballafaqim me jetën në kurbet, është tek e fundit dashuri për të vërtetën. Ai përmes vargjeve e pasqyron, mallin, dashurin, nostalgjin, pastaj me imagjinatën e tij përfekte i këndon bukur krenarisë, atdhedashurisë dhe kësisoj përcjellë mesazhin e njerëzores.

Qelësi i tij i mirëfilltë poetik hap dyert e vargjeve të bukura për trimerinë e legjendarit Adem Jashari, sepse ai është personalitet që i dha dritë e liri Kosovës. Me këtë rast ai shprehet:

Gjaku i tij n’themel t’lirisë,

Ëshë si dielli që ndriçon,

Simbol i jetës- pavarësisë,

Idealit që na bashkon.

Karakteristik tjetër e rëndësishme që është e pranishme në këtë libër poetik, është pikërisht rima e përdorur në të gjitha vargjet, e cila, në të vërtetë, lartëson nivelin artistik, por edhe shpërfaq talentin e këtij krijuesi si dhe, padyshim se shton interesimin e lexuesve për ta pasur në dorö jo vetëm këtë libër por edhe të tjerët.

Në kapitullin e dytë të këtij libri “ Diej jetëdhënës” thurë vargje të bukura edhe për trimat tjerë që dhanë jetën për vatan nga ana e Shalës së Bajgorës, Mitrovica e Dukagjini. Ndërkaq, pjesën më të madhe të kapitullit të tretë “ Mall i prushëuar” ia kushton nënës së tij, të cilën nga momenti kur u largua dhe shkoi në mërgim kurrë më nuk e takoi, sepse kriminelet serb e vranë gjatë luftës në Kosovë. Autori vërtetë në mënyrë të prekshme ka përshkruar dhimbjen dhe mallin që ndien për nënën e tij të dashur, duke i thurur ndër të tjera këto vargje:

Sa here zgjohem në dritë të mëngjezit,

Gjithandej t’kërkoj, n’çdo skutë pa përtesë,

N’oxhak është shuar zjarri, zëri i këndesit,

Atje në rreth t’bunarit kova vazhdon t’dnesë!…

Me të njëjtën masë ndien edhe mungesën e babait, i cili po ashtu ka shkuar në amshim dhe ka lënë zbrazëtirë në shpirtin e tij të përvëluar mërgimtar. Vargje dhimbjeje e mallengjimi shkruan edhe për miqtë, trima e heronjë si dhe të afërmit e tij të tjerë që nuk janë më në jetë. Në kapitullin e katërt Bajram Muharremi- Bistrica nëpërmes vargut poetik shpërfaq dashurinë që ndien për Shqipërinë nënë, ndërkaq për qytetin e Kukësit shpreh konsideratën e tij të thellë për pritjen që ua ka bërë vëllëzërve Kosovar të ndjekur nga soldateska barbare serbe. Ndërkaq në kapitullin e pestë autori me vargje të bukura uron të dashurit e tij të zemrës siç janë bija Tina, mbesa Tara, djalit, Rinës, Orihidesë, Anës, Hires, Diorit, fitorën e Kombetares së Kosovës kundër Malit të Zi, përvjetorin e pavarësisë.

Duke u munduar ta përkufizoj gjithë këtë, dëshirojë të theksoj se poezitë e këtij libri pasqyrojnë një gjendje të kulluar përjetimi metafizik, që e kanë shtyrë autorin drejtë poezive që shërojnë shpirtin, duke e bërë të ndihet mirë me vetveten dhe të tjerët.

Libri tjetër i titulluar « Vlerësimet e miqëve” ka të bëj me recensione, intervista, reportazhe e opinione rreth veprimtarisë letrare të krijuesit Bajram Muharrem- Bistrica. Për librin poetik ” Vullkan i fjetur”shkrimtari e publicisti i njohur nga Shqipëria, Viron Kona, ndër të tjera shkruan: ” Bëhen aty bashkë, herë si fllade dhe erëra, e herë si shkulma stuhish, vargje dhe mesazhe, krahasime metafora antitez, që shprehin shpirtëra dhe zemra të angazhuara lirie, ndjenja malli dhe dashurie për atdheun, për shqiptarizmin, për të sotmen dhe lashtësinë, për luftën dhe përpjekjet për liri e pavarësi të Kosovës”. Prof. Fetah Bahtiri për librin tjetër ” Gjurmë atdhetarie” thekson: ” Është një rast i veçantë për t’i vënë në pah disa fakte, të cilat këtë vepër e bëjnë aq të rëndësishme dhe të vlefshme, saqë me të vërtetë lë gjurmë atdhetarie dhe atdhedashurie jo vetëm për ditët e sotme, por edhe për gjeneratat që do të vijnë pas nesh”. Po ashtu edhe shuzmë krijues e publicistë vlerësuan lartë krijimtarinë e Bajramit sikurse janë : Nuri Dragoj, Kadri Tarelli, Sheqir Kutllovci, Elhame Gjyrevci, Bahtir Latifi, Hzrë Tejeci- Murati, Flakron Bugaçku, Zy hdi Dervishi, Xhavit Çitaku.

Libri i tij i fundit ” Kadri Bistrica, gur i kufirit të atdheut” ka një interes të shtuar nga lexuesit për ta pasur në dorë dhe në raftin e librave, sepse bëhet fjalë për një figurë emblematike dhe një hero që sakrifikoi jetën për të mbrojtur kufirin verior të Kosovës nga pushtuesi barbar serb. Ai luftoi e kontribuoi edhe në pjesë tjera të Kosovës dhe shi për këtë ai mbetët emër i përveçem në mbrojtjen dhe ruajtjen e tokës së bekuar dardane.